Við erum stolt af efnahagslegu mikilvægi Norðuráls og okkar þætti í nýtingu einnar mikilvægustu auðlindar Íslands, sem er hrein og umhverfisvæn orka úr fallvötnum og jarðvarma. En við erum ekki síður meðvituð um samfélagslegt mikilvægi fyrirtækisins sem langstærsta vinnustaðarins á stóru landsvæði. Við viljum skapa góðan og öruggan vinnustað fyrir allt okkar fólk og taka virkan þátt í margvíslegum samfélagslega mikilvægum verkefnum.

Norðurál er stærsti vinnustaður Vesturlands og leggur áherslu á að vera eftirsóknarverður vinnustaður þar sem boðið er upp á fjölbreytt og krefjandi störf fyrir öll kyn. Á árinu 2022 var fastráðið starfsfólk Norðuráls um 600 talsins, 21% konur og 79% karlar. Meðalaldur er 40,2 ár, 40,6 hjá körlum og 38,6 ár hjá konum. Meðalstarfsaldur er 8,6 ár, 9,2 ár hjá körlum og 6,3 hjá konum. Flest starfsfólk býr norðan Hvalfjarðar eða um 67% og þar af búa um 57% á Akranesi. Um 30% starfsfólks býr á höfuðborgarsvæðinu.

Starfsmannavelta árið 2022 var 13,73% og kynjaskipting þeirra sem hættu var jöfn kynja- skiptingu starfsfólks í heild. Árið 2022 tókum við á móti 57 nýjum starfsmönnum í föst stöðu- gildi. Fastráðnir voru einnig 64 sem áður höfðu verið í afleysingastörfum. Fyrir sumaraf- leysingar var tekið á móti 185 ungmennum sem leystu af fastráðið starfsfólk yfir sumartímann. Nýráðningar sumarstarfsfólks voru 101 en 85 höfðu starfað hjá fyrirtækinu áður og voru að koma til starfa annað og jafnvel þriðja sumarið. Markmið fyrirtækisins er að helmingur sumarstarfsfólks sé konur. Það náðist ekki, en 42% sumarstarfsfólks árið 2022 voru konur.

Jafnréttismarkmið eru höfð að leiðarljósi við allar ráðningar, þar sem við hverja ráðningu er litið til þess að ráða til starfsins það kyn sem hallar á. Þannig eru tækifæri til að ráða fleiri konur í störf framleiðslustarfsfólks, iðnaðarmanna og í hóp millistjórnenda, verk- og tæknifræðinga.

Norðurál hlaut viðurkenningu Jafnvægisvogar Félags kvenna í atvinnulífinu (FKA) á árinu 2022, líkt og árið á undan. Viðurkenninguna fá þau fyrirtæki sem gripið hafa til aðgerða til að jafna hlut kvenna í yfirstjórn og hafa náð að jafna hlutfall kynja í efsta lagi stjórnunar. Markmiðið er að árið 2027 verði hlutfall á milli kynja a.m.k. 40/60 í framkvæmdastjórnum fyrirtækja á Íslandi. Af sjö fulltrúum í framkvæmdastjórn Norðuráls eru þrjár konur.

Norðurál er með vottað jafnlaunakerfi í samræmi við jafnlaunastaðalinn ÍST 85:2012 og hefur einnig hlotið gullmerki jafnlaunaúttektar PWC þrjú ár í röð eða frá upphafi jafnlaunaúttektar. Árið 2022 framkvæmdi BSI viðhaldsúttekt á jafnlaunakerfinu og í þeirri úttekt var sannreynt að jafnlaunakerfið er hannað til að ná markmiðum og stefnu fyrirtækisins í jafnlaunamálum. Óútskýrður launamunur hjá Norðuráli er 1,8%.

Mikill meirihluti, eða 85% af starfsfólki Norðuráls, er aðili að stéttarfélögunum VLFA, FIT, RAFIS, StéttVest og VR. Kjarasamningur var undirritaður milli Norðuráls og félaganna í október árið 2020 og er hann í gildi til ársins 2025.

Norðurál leggur metnað sinn í góðan aðbúnað og öryggi á vinnustaðnum. Gildi fyrirtækisins eru hagsýni, liðsheild og heilindi og endurspegla vel áherslu fyrirtækisins í mannauðs- og umhverfis-, heilsu- og öryggismálum.

Boðið er upp á samgöngur milli Akraness og álvers en þar búa tæplega 60% starfsfólks. Atvinnusvæði fyrirtækisins er þó töluvert stærra, en um 20% starfsfólks sækir vinnu daglega frá höfuðborgarsvæðinu. Fyrir starfsfólk sem býr sunnan gangna og í Borgarnesi býður fyrirtækið upp á samkeyrslubíla, en fyrirtækið á eða leigir um 60 fólksbíla sem notaðir eru til samkeyrslu til og frá vinnu á degi hverjum. Rafknúnir samkeyrslubílar eru 52% bílaflotans og með þeim hætti styður fyrirtækið við markmið og áform um orkusparnað. Þá eru 40 hleðslustæði við Norðurál á Grundartanga þar sem starfsfólk hleður bíla sína endurgjaldslaust.

Norðurál er í samstarfi við Vinnuvernd sem sér um heilsufarsmælingar og árlegar vinnutengdar heilsufarsskoðanir. Markmiðið með þessum skoðunum er að hafa eftirlit með heilsu starfsfólks m.t.t. mögulegra heilsuspillandi áhrifa frá vinnuumhverfi, bæta vinnuumhverfi þar sem það á við og vekja starfsfólk til umhugsunar um mikilvægi góðrar heilsu og stuðla að bættum lífsstíl. Árlega gefur Vinnuvernd úr skýrslu um heilsufarsskoðanir starfsfólks. Á árinu 2022 fóru 539 í heilsufarsskoðun. Helstu niðurstöður heilsufarsskýrslu Vinnuverndar voru kynntar fyrir starfsfólki á Teams samskiptaforritinu. Öll meðferð gagna hjá Vinnuvernd er samkvæmt lögum um persónuvernd og fær Norðurál einungis upplýsingar sem tengjast starfshæfni starfsfólks hverju sinni.

Norðurál er vímuefnalaus vinnustaður og undirgengst allt nýtt starfsfólk lyfjapróf. Einnig eru framkvæmd tilviljanakennd lyfjapróf á vinnusvæðinu með það að markmiði að tryggja að enginn sé undir áhrifum ólöglegra efna á vinnustaðnum.

Hjá Norðuráli er mikil áhersla lögð á öryggi og vinnuvernd með það að leiðarljósi að koma í veg fyrir slys og óhöpp. Til að tryggja öryggi starfsfólks, verktaka og gesta á svæðinu er gerð krafa um að allir sem starfa á og heimsækja athafnasvæði Norðuráls kynni sér öryggireglur til hlítar. Reglurnar ná til allra sem fara inn á athafnasvæði Norðuráls. Við störfum undir slagorðinu „Öll saman!“ sem vísar til þess að öryggi er samstarfsverkefni okkar allra sem störfum hjá Norðuráli. Við gætum hvers annars og hjálpumst að við að leysa hvers kyns verkefni með skynsömum og öruggum hætti.

Lögbundið hlutverk ÖHU felst í að

• taka þátt í gerð áhættumats og fylgja því eftir með atvinnurekanda
• kynna starfsfólki áhættur á vinnustaðnum varðandi öryggi og heilsu og tryggja að það fái nauðsynlega fræðslu og þjálfun
• fylgjast með að einelti viðgangist ekki á vinnustaðnum
• vélar og tæknibúnaður, hættuleg efni og starfsaðferðir stofni starfsfólki ekki í hættu
• gæta þess að persónuhlífar séu til staðar, í góðu ástandi og notaðar í samræmi við reglur
• fylgjast með að skráningu slysa, óhappa og atvinnusjúkdóma sé sinnt

ÖHU skipar fagráð um málaflokka; öryggis- og áhættustýringu, þátttöku og samskipti starfsfólks, vettvangsskoðanir, aðbúnað og velferð starfsfólks og um umhverfismál. Fagráðin funda reglulega og eiga í samskiptum við starfsfólk, bæði til að fræðast og fræða. Þau ráðfæra sig við ÖHU reglulega.

Hjá Öryggisdeild Norðuráls vinnur hópur fulltrúa og sérfræðinga sem eru m.a. sérhæfð í áhættumati, áhættustjórnun og atvikarannsóknum. Öryggisstjórnunarkerfi fyrirtækisins byggir á hugmyndafræði stöðugra umbóta og fylgir ISO stöðlum.

Áhættustýring og atvikarannsóknir eru hluti af lykilferlum stjórnkerfa Norðuráls sem tekin eru út í innri úttektum. Vikulega eru haldnir fundir með stjórnendum þar sem úrlausnir atvika eru rýndar. Áhættugreiningar eru endurskoðaðar reglulega og leiðbeiningar fyrir reglubundin störf byggja á áhættugreiningum.

Öll störf Norðuráls á að vinna samkvæmt fyrirfram ákveðnu ferli sem búið er að áhættugreina. Allar vinnuleiðbeiningar má nálgast í gæðahandbók, á innra neti Norðuráls eða hjá næsta yfirmanni. Öll verk eru áhættuskimuð áður en þau hefjast.

Atvikarannsóknir eru notaðar til að greina og komast að rótum atvika og setja upp fyrirbyggjandi aðgerðir.

Starfsfólk sem hefur störf hjá Norðuráli fær nýliðaþjálfun þar sem lögð er áhersla á ör- yggis- og umhverfismál. Farið er yfir stefnu fyrirtækisins og framleiðsluferli. Þá tekur við viðamikil þjálfun á hverri starfsstöð. Á árinu 2022 fékk hver starfsmaður að meðaltali um 21 klukkustund í þjálfun. Á vormánuðum voru skipulagðir starfsdagar fyrir allt starfsfólk með vinnustofum tengdum vinnustaðagreiningu, öryggis- og umhverfismálum. Stjórn- endaþjálfun hófst í desember 2021 og stóð fram á vor árið 2022. Sextán vaktstjórar og formenn verkstæða fengu 140 stunda stjórnendaþjálfun á tímabilinu.

Nýtt starfsfólk situr námskeið og fær sértæka þjálfun í samræmi við starfið. Sem dæmi má nefna „Læsa, merkja, prófa“ námskeið, fallvarnarnámskeið og námskeið um vinnu í lokuðu rými. Þörf á fræðslu fastráðins starfsfólks byggist á hæfniviðmiðum. Verktakar fá almenna kynningu árlega ásamt námskeiðum eftir þörfum.

Fræðsluáætlun tekur á upprifjun og endurþjálfun í ýmsum öryggisatriðum, t.d. þjálfun stjórnenda í skyndihjálp, atvikarannsóknum og endurþjálfun í fallvörnum. Starfsfólk framleiðsludeilda rýnir á hverju ári vinnuleiðbeiningar reglubundinna starfa. Auk reglubundinnar þjálfunar er stefna Norðuráls í gæða-, umhverfis-, öryggis-, mannréttinda-, og jafnréttismálum, vel sýnileg á vinnusvæði Norðuráls og samskiptamiðlum.

Heildar fræðslustundir voru 12.718

• 296,5 stundir í þjálfun í atvikarannsóknum
• 994 stundir í þjálfun í Öruggu atferli
• 793 stundir í stjórnendaþjálfun
• 4.496 stundir í starfsdaga
• Ríflega 6.000 stundir fóru í annars konar þjálfun

Sumarið 2022 hófst innleiðing á nýju mannauðs- og launakerfi, sem býður upp á mikla möguleika hvað viðkemur fræðslu og þjálfun. Þá veitir kerfið starfsfólki aðgang að grunnupplýsingum, eins og stöðu á þjálfun og hæfni.

Áherslur í þjálfun árið 2022 í öryggismálum snéru fyrst og fremst að öruggu atferli og atvikarannsóknum. Einnig var efni frá Öryggis-, umhverfis- og umbótasviði (ÖUU) hluti af starfsdögum starfsfólks, meðal annars yfirferð á viðbragðsáætlun Norðuráls og helstu umhverfisáhrif framleiðslunnar ásamt sorpflokkun.

Árið 2011 var innleitt kerfi hjá Norðuráli byggt á Behavior Based Safety (BBS) og við köllum Öruggt atferli.

Tilgangurinn með Öruggu atferli er að efla öryggisvitund starfsfólks og þróa góða og öfluga öryggismenningu. Starfsfólk rýnir verklag og umhverfi sitt með öryggi að leiðarljósi og festir í sessi öruggari vinnubrögð í daglegum störfum.

Örugg venja telst komin á þegar starfsfólk framkvæmir fyrirfram ákveðið verkefni á öruggan máta með 100% árangri í 21 dag/vakt í röð skv. mælingum. Starfsfólk blæs til fagnaðar þegar öruggri venju er náð.

Eignarhald Öruggs atferlis er í höndum starfsfólks Norðuráls, enda mikilvægt að virkja og hvetja öll til þátttöku í því að auka sitt eigið öryggi og samstarfsfólks. Þjálfun starfsfólks er mikilvægur þáttur í ferlinu og öll sem taka beinan þátt í öruggu atferli fá viðeigandi þjálfun.

Á árinu 2022 var áhersla á endurþjálfun og upprifjun reynds starfsfólks en einnig var lögð áhersla á ítarlega þjálfun nýrra starfsfólks, eða þeirra sem starfað höfuð skemur en þrjú ár hjá fyrirtækinu.

Á haustdögum fengu stjórnendur og sérfræðingar endurþjálfun í atvikarannsóknum. Auk þess voru verklegar æfingar framkvæmdar og raundæmi tekin og greind úr deildum þeirra sem sátu námskeiðin.

Stóriðjuskóli Norðuráls

Réttindi og virðing

Norðurál styrkir ýmis samfélagsverkefni og nam upphæðin til þessara verkefna á þriðja tug milljóna árið 2022. Félagið er stoltur styrktaraðili knattspyrnufélagsins ÍA á Akranesi og knattspyrnufélagsins Vals á höfuðborgarsvæðinu, með áherslu á stuðning við starfið í yngri flokkum.

Einnig er í gildi styrktarsamningur við Fablab og Golfklúbbinn Leyni á Akranesi. Þá má nefna smærri styrki sem runnu meðal annars til Mæðrastyrksnefndar, Björgunarfélags Akraness og fleiri aðila.